กรุวัดบรมธาตุ กำแพงเพชร

พระกรุวัดบรมธาตุ (นครชุม) จ.กำแพงเพชร เป็นแหล่งพระเครื่องสำคัญที่ถูกขุดค้นขึ้นช่วงแรกเมื่อ พ.ศ. ~1900 ตามจารึกที่เกี่ยวข้องกับพระมหาธรรมราชาลิไท โดยพบพระเครื่องหลากหลายพิมพ์ เหมือนประวัติอันรุ่มรวยของเมืองนครชุมสมัยสุโขทัย – อยุธยา ได้แก่องค์พระที่โดดเด่นดังนี้:


รายการพระเครื่องที่ค้นพบในกรุวัดบรมธาตุ
(รวมทั้งที่ “ลานทุ่งเศรษฐี” ที่อยู่ในพื้นที่เดียวกัน) 
พระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่ – มีกนก / ไม่มีกนก (เนื้อดิน / เนื้อชิน)
พระซุ้มกอ พิมพ์กลาง พิมพ์เล็ก
พระเม็ดขนุน พิมพ์ใหญ่ – กลาง
พระพลูจีบ
พระฝักดาบ
พระกำแพงขาว พิมพ์กลาง
พระเปิดโลก (พิมพ์เม็ดทองหลาง, พิมพ์ใหญ่)
พระลีลากำแพง
พระท่ามะปราง
พระเชยคาง
พระซุ้มยอ (ชิน/ดิน)
พระยอดขุนพล
พระนาคปรก
พระกลีบบัว
พระงบน้ำอ้อยสิบหกพระองค์
…และอีกหลายพิมพ์ รวมทั้งพระชินเงิน-ดินในชุดพระเมืองกำแพงเพชร 

ประวัติ & ตำนานการค้นพบ
หลักฐานจารึกแผ่นเงินบอกว่า กรุเกิดขึ้นตั้งแต่สมัยพญาลิไท (~พ.ศ. 1900) และมีเรื่องเล่าว่า “ฤาษี 3 ตน” ร่วมสร้างพระเพื่ออาราธนาพระธาตุ 
มีการสำรวจและขุดค้นโดยกรมศิลปากรและสมเด็จพุฒาจารย์ โตในสมัยรัชกาลที่ ๕ ซึ่งต่อมาได้รับการเก็บรักษาและนำออกจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ 

ลักษณะเฉพาะของพระซุ้มกอ & พระกรุยอดนิยม
พระซุ้มกอ พิมพ์ใหญ่: รูปนั่งสมาธิบนฐานบัวเล็บช้าง ฐาน 5 กลีบ มีซุ้มแบบ “ก.ไก่” โค้งมน และที่โดดเด่นคือ “ลายกนก” ทั้งแบบมีลายหรือไม่มีลาย 
เนื้อพระอาจเป็นดินเผาอ่อน “ผิวดิบ” มีความเงาเล็กน้อย มักพบคราบกรุตามธรรมชาติ และ “ผิวเปิด” หากมีการล้างหลังขุดค้นใหม่ ๆ
รายละเอียดพิมพ์ชัดเจน เช่น
เกศาปลีสองชั้น
ดวงตา ฝังลึก มีคิ้วชัดเจนด้านซ้าย
ขอบซุ้มด้านขวาหนา – ซ้ายบาง
ผ้าสังฆาฏินูนยาว
ฐานบัวเล็บช้าง กลีบกลางใหญ่กว่ากลีบอื่น 

ความสำคัญ & คุณค่า
จัดเป็นหนึ่งใน พระเบญจภาคีพระเมืองไทย
มีประวัติความเป็นมายาวนาน (ราว 700–800 ปี), เนื้อผสมว่านและเกสร, เอกลักษณ์ศิลปะสุโขทัย-ศรีลังกา
เชื่อว่ามีพุทธคุณเด่นด้านโชคลาภ บารมี เมตตา และความเจริญรุ่งเรือง ตำนานกล่าวว่า “มีไว้ไม่จน” 

เนื้อหาเชิงสรุป
กรุนี้เปิดพบครั้งสำคัญหลายจุด เช่น วัดพระบรมธาตุ (เจดีย์ 3 องค์) และลานทุ่งเศรษฐี 
พระเครื่องหลากหลายพิมพ์จากสุโขทัย-อยุธยา แสดงให้เห็นถึงความรุ่งเรืองทางศิลปะและสังคมสมัยนั้น
พระเบญจภาคีกรุนี้โดยรวมมีคุณค่าในแง่ประวัติศาสตร์ ศิลปะ และคุณธรรมที่สืบทอดต่อเนื่องมาหลายศตวรรษ